Dr. Oğuz Reşat Sipahi
İnfeksiyon Hastalıkları Profesörü
*Hemen her konuda olduğu gibi bu konuda da ön görülerimizi rakamlar üzerinden yapmak daha mantıklı...
*Öncelikle normalimizi bozanlar sokağa çıkma yasakları, tribünlerin seyrcisiz hale gelmesi ve maçların durması ne olmuş da olmuş? "Geri dönüş ne zaman olur?" sorusunun cevabını o şekilde tahmin etmek daha akılcı...
*Ben dahil pek çok kişi için hayatın önemli anlamlarından, maçlara-tribüne ne zaman döneriz? 13 Martta Kasımpaşa maçı seyircisiz oynandığında henüz resmi çovid19 vaka sayısı tek basamaklı rakamlardaydı Yoksa aslında o sırada gerçek rakam 5 değil miydi? 20 Mart 2020'de liglere ara veridi o günkü 670 toplam olgu sayısı ise
*21 Mart 2020’de 65 yaş üzerine sokağa çıkma yasağı geldiğinde yalnızca 947 vaka vardı toplamda ve salgının 10. Günüydü resmi rakamlara göre...
*Bir ara aforizma ile devam edelim... Bu işin yani covid19 en iyi ilacı insanlar arası teması azaltmak en iyi ilacı sokağa çıkma yasağı... Biz bunu tam olarak -yalnızca- 8 gün uyguladık şu ana 28 Nisan'a kadar...
*Ve her şeyin mevcut durumun da iyi ve kötü tarafına bakmak olasıysa...
*Önce iyi taraftan bakalım yeni vaka sayısı azalıyor 2392 bugün yanı 28 Nisan... Resmi rakamlara göre %2.1 bugünkü artış oranı... DÜnkü vaka sayısı ise 2131 idi ve 30 Mart'tan beri en düşük yeni vaka sayısı idi...Son dört gündür yeni vaka sayısı bir önceki güne oranladığında artış hızı %3 altında hatta bir kez %2 var ki o şu ana kadar ki en düşük oran (Tabloya bakınız).
*Normale dönmeye yaklaşma aciaından moral bozucu ya da kötü taraftan bakarsak... Bugün 21 Marttaki toplam rakamın toplamının iki katından fazla vaka var... Bugün 20 Mart'taki toplam vaka sayısının 3 katından fazl yeni vaka var.
*Şimdi vaka artış hızlarına geri dönelim. 2-9 Nisan arası %12.8 idi günlük ortalama vaka artış hızı... 9-16 Nisan arası günlük artış ortalaması %8.4’e indi... 16-23 Nisan arası ise ortalama artış hızı %4.6’a indi. Benim on görüm 16-23 Nisan arası için %6.5 altına inmesi zor şeklindeydi. Bu açıdan beni yanıltacak düzeyde olumlu bir haftaydı... Bunun bir sebebi de havaların ısınmasının etkisi olsa gerek...
*Sıcak etkiliyor mu... Sıcaklarla her şey süper olmayacak ama bir miktar etkiliyor gibi mesela dünyada en çok vakası olan ülkeler arasında güney yarım küreden kimse yok. Ama Brezilya 60000 geçmiş seviyede... https://covid19.who.int adresinden sizler de inceleyebilirsiniz
*23-30 Nisan arasını tahmin etmek istersek haftanın beşinci gününde ortalama %2.4 muhtemelen %2.1-2.8 arası bir yere kadar inecek... Buna karşı %2 altına inmesi zor gözüküyor dört günlük sokağa çıkma yasağının etkisi beklenenden fazla olup günlük artış hızı önümüzdeki iki gün içinde %1 altına inmezse...
*Günlük vaka artış hızının %1 hatta 0.7 altına inmesi -bence- normalleşme süreci için kritik. Bu durum gerçekleşmez ise yaşamın bizim istediğimiz kadar normalleşemesi zor...
*Velhasıl kelam... İşler iyiye gidiyor... Ama %2'leri görmemiz kendi kendine olmadı... Çünkü hem sokağa çıkma yasağı silahını kullandık hem de kurallara daha çok uyduk hem de havalar ısınmaya başladı... Ama yaşam ne zaman tam normalize olur ön görmesi zor... Ki bir gözlem... Sanki bugün evde kalma gücünde bir gevşeme vardı bu arada. Türkiye’de birilerine bir işi ne zaman "İyi yapıyorsun..." desen genelde gevşeme olur...
*Evde kalın, gerekmedikçe dışarı çıkmayın, kurallara harfiyen uymaya devam edin... Her ne kadar bizim görüp göremeyeceğimiz ? olsa da bir gün her şey çok güzel olacak ve covid meselesinin sonunu bizim görme ihtimalimiz görmeme ihtimalimizden daha yüksek neyse ki...
*Amatör branşların liglerden çekilmesi (ben bugün haberlere düşen söylemleri öyle anlıyorum) oldukça kötü bir karar Başkan Mehmet Sepil açısından... Amatör branşların Cumhurbaşkanlığı'nın covid19 kampanyasına Göztepe olarak verilen destek kadar desteği (1 milyon tl ile muhtemelen hem hentbol hem voleybol ligde kalır) hak ettiğini söylemek çok da haksızlık olmaz sanırım. Başkan'ı Urla tesisleri, stada, futbol takımının Süperlig'e çıkışı ve oradaki sportif başarı açısından nasıl alkışlamış ve alkışlıyor isek bu kararda da eleştirmek durumundayız. Voleybol bir sezon sonra ligden çekilecekti ise neden voleybol takımı alındı? Ki bu sezon voleybola harcanan para da hentbol için harcansaydı hentbol süperligden düşmezdi kanımca... Hentbol ikinci ligde bile tutulamayacaktıysa neden voleybol takımı alındı ya da hentbol kendi kendine armayı ettiği ligden neden süperlige çıkarıldı? Üzülerek söylüyorum ki voleybol bir oyuncak olarak alınmış ve bırakılıyor izlenimi veriyor şu anda... Benim önerim liglerden çekilmek yerine bari yarışarak -gençlerle yarışarak- çekilmek. Belki belli olmaz pikselvari kampanyalarla ligde kalınır da... Şahsi kanaatim Gürsel Aksel Sağlıklı Yaşam Merkezi Bülent Özkul Spor Salonu yıkıldı diye olmuşsa, o staddan gelen gelirin bir kısmını amatör sporlara yatırmak Göztepe sistemini küçük düşürmez büyütür.