Oğuz Reşat Sipahi
http://www.sipahi.tk
Demokrasi ve hukuk anlayışının bu kavramları kendine göre, kendi amaçları doğrultusunda işine geldiği gibi istismar etmekten ibaret olduğu, güç dengesizliğinin, orantısız güç kullanımının ulusal kültür olarak benimsendiği, üç kişinin ülkenin milletvekillerini seçtiği, halkın da hangi üç kişinin kaç tane milletvekili seçeceğine karar verdiği, verirken de en az %20’sinin tercihlerinin bizim usul demokratik %10 barajına takıldığı ülkemizde küfür hayatın değişmez kavramlarından biri....
Mecliste herkesin birbirine sövdüğü bir ülkede taraftarlar sövmüş çok da beklenmedik değil…Lakin mecliste saha kapatma cezası yok…
Neden küfür ediliyor? Sosyolojik pek çok sebebi var… Bu yazı biyolojik, psikolojik neden sonuç ilişkileri üzerine…
Bir süre önce olayın biyolojik süreci ile ilgili bir bilimsel çalışmayı sizlerle paylaşmıştım. Tekrarlamak gerekirse 2009-Ocak ayında Psychiatry Research-Neuroimaging isimli dergide John Mclean ve arkadaşları tarafından “Localisation of regions of intense pleasure response evoked by soccer goals” (Türkçe’ye "Futbolda atılan goller sonucunda beyinde oluşan zevk yanıtının yerleşimi" olarak çevirilebilir.) başlıklı bir bilimsel araştırma yayınlanmıştı. Araştırma kombine bilet sahibi dokuz adet erkek Glasgow Rangers taraftarı üzerinde yapılmış ve takımları gol attığında beyinlerinin hangi bölgelerinin aktive olduğu sorusuna yanıt bulmaya çalışılmıştı. Sonuçlar değerlendirildiğinde Glasgow Rangers gol attığında taraftarların beyninin “anterior cingulate cortex” bölgesinde aktivasyon olduğu saptanmıştı. Yazının tartışmasında bu bölgenin kadın-erkek arasındaki cinsel ilişki sırasında da aktive olduğu belirtiliyordu. Zaten çalışma yabancı basına ve bizim basınımıza “Gol=orgazm erkeklerin seks yerine futbolu seçmesinin nedeni anlaşıldı.“şeklinde yansımıştı.
Ben gol yediğinde böyle hissedenlerin tersi olduğunda da zorla sekse zorlanmış gibi hissedebileceği teorisini öne sürmüştüm. Hipotez henüz araştırılmamış olsa da başka bir çalışma önemli bir nöropsikolojik bulguyu ortaya koydu. Richard Stephens ve arkadaşlarının 2009’da Neuroreport adlı dergide yayınladıkları, ayrıca hem güldüren, hem de düşündüren çalışmalara verilen Ignobel ödülünü alan çalışmada küfür etmenin acıyı azalttığını gösteren “Swaring, a response to pain-Küfür ağrı hissine bir tepki” başlıklı çalışması kanımca stadyumlardaki küfür meselesini açıklamakta önemli bir makale. Çalışma küfür eden grubun etmeyen gruba göre soğuk ve buzlu su içeren suda elini tutma açısından ağrıya daha dayanıklı olduğunu göstermiş. Buna bağlı olarak küfür etmenin acıya/ağrıya dayanıklılığı arttırdığını gösteriyor.
Bu iki çalışma önemli maçlarda kaçan goller (yani seksüel zirve fırsatları) ve yenilen goller (olası sekse zorlanma, erkekler için fiili livata hissi) karşısında sıkça görülen küfür tepkisinin acıyı azaltmada bir etken olduğu teorisini destekliyor. Gol attığında anal seks yapmış gibi hissedenler, gol yediğinde tersini hissediyorsa kendilerine uygulanan şiddeti muhtemelen başkalarına (rakibe, başka rakibe, yöneticiye, futbolcuya) küfür ederek hafifletmiş oluyorlar...
Stadyumlarda küfür edenleri engellemeye çalışan bir grup varlığını devam ettirdiğine göre insanoğlunun üstbenliği ya da vicdanı ya da ceza korkusu bu tepkileri bir yere kadar önleyebiliyor. Lakin etki %100 değil. Bu kişiler artarsa küfür azalır mı? Küfür dürtüsünü bastırabilenlerin sayısı nasıl arttırılır? Yukarıdaki bilgiler dahilinde küfür tamamen sıfırlanabilir mi? İlk şart küfürü edenlerin ve terör estirenlerin bir rahatsızlık hissi içinde olup durumu düzeltme çabası içine girmeleri olmalı... Sonra da psikologlar ve sosyologların da içinde bulunduğu, ilgili tüm branşların da içinde bulunduğu multidisipliner bir müdahale programı düzenlenmesi... Olur mu bilmiyorum…Ama denemeden bilemeyiz…
